Rtagvana – آرتاگوانا

آرتاگوانا دژیست تاریخی در 3 کیلومتری جنوب قاین که بر فراز کوهی صعب العبور بنا شده است . شکوه و عظمت و بزرگی این دژباستانی سیطره و ابهت خود را در اولین نگاه بر بیننده تحمیل می کند که لحظاتی چند خود را در گذشته می بیند و صفیر ناوکیان فدایی و برق کاردهای ترسناک آنان همراه شیهه اسبان ترکان سلجوقی و دستیاران زمیندار و ثروتمند آنان در برابر چشمان مبهوت از شکوه آن در ذهن طنین می اندازد.

آرتاگوانا در محوطه ای وسیع به طول 600متر روی کوه احداث شده معماری قلعه با استفاده از پستی و بلندیهای کوه از دو قسمت متمایز ساخته شده است یکی قسمت سربازان و جنگجویان ودیگر قسمت امیر نشین و فرماندهی این دژ از سمت جنوب و جنوب شرق به کوهستان و از سمت غرب وشمال به دشت قاین محدود شده راه رسیدن به قلعه از دره ای در غرب آن میگذرد در ورودی که در جنوب شرق آن قرار دارد دره ای کم عرض و نقطه ضعف قلعه در یک محاصره طولانی بوده که با کشیدن دیواری در وسط آن مسدود شده است و این نقیصه را برطرف کرده اند . در کنار ورودی به یک برج دیواری در وسط آن که بیش از 10متر ارتفاع و حدود 20/1متر ضخامت دارد و بر روی صخره ای صعب العبور بنا شده همین برج کار اصلی حفاظت از دره و ورودی گردنه را انجام می داده است . در کنار آن دو اتاق جهت استراحت نگهبانان درست شده که قسمتی از آثار سقف آن هنوز باقیست. چند اطاق به ابعاد 3*5/2متر با سنگ و ملاط ساروج بسیار استادانه و ظریف با سنگ ساخته شده اند احتمال دارد که محل نگهبان قلعه باشد . برجهای قلعه با ارتفاع بیش از 5/2متر از سنگ و ساروج بنا شده برجهای جنوبی در مقایسه با سایر برجها سالمتر مانده اند. برخی اتاقها دو طبقه بوده و در سقف آنها مصالح چوب بکار رفته است و تمام آنها با درگاهی بهم مرتبط می باشند. هر یک از اتاقها با درگاهی به اتاق بزرگی که حدود 15متر طول و 3متر عرض دارد ارتباط می یابد .
این اتاق 15متری که حوادث سخت روزگار را تحمل کرده و سقف آن هنوز پابرجاو استوار و سالم است .علت باقی ماندن سقف بعلت ریزش طبقه بالایی بر بام طبقه دوم و باعث استکام سقف طبقه اول شده است . این اتاق احتمالا محل نگهداری اسب و قاطر بوده و آبشخورهای موجود این گفته را تایید می کند بطور کلی قلعه از دو بخش تشکیل شده «حصار بیرونی و حصار داخلی » پس از چندین حلقه دیوار دفاعی به مرتفع ترین بخش آن یعنی ارگ ومقر فرماندهی می رسیم . این موقعیت بنا می توانست در صورت کمبود نیرو جهت دفاع یا سقوط مدافعین از آنجا کار دفاعی را ادامه داد.
بقایای آب انباری به عمق 5طول 4وعرض3متر از آجر وملات وگچ دیده می شود ساکنین قلعه در فصل بهار آنرا پر آب نموده تا مورد استفاده قرار گیرد در حد فاصل دیواره دفاعی دوم وسوم یک صخره سنگی بلندی دیده می شود که در مواقع لزوم از آن جهت دیده بانی و تسلط بر اطراف استفاده می کردند. در ابتدای دیواره سوم به سنگرهای متعددی میرسیم که مشرف بر دره بوده و راه نفوذ را کاملا می بستند محدوده دیواره دفاعی سوم درست جلوی بزرگترین و بلندترین برج قلعه واقع شده و وظیفه خطیری بر عهده داشته تا در صورت سقوط ضلع شمالی قلعه افراد مدافع تا سر حد جان از مقر حاکم حفاظت نمایند بدلیل اهمیت ارگ و مقر حاکم امرای لشکری علما و دانشمندان در آن دیوارهایش بلند و ضخیم می باشد.
در محوطه دیوار سوم اطاقی دو طبقه بوده که سقف طبقات فرو ریخته و احتمالا مدرسه ای بوده که ساکنین و افرادی که ماموریتهای مختلفی داشتند در آن تربیت می شدند.
محوطه چهارم با دیوارهای دفاعی نسبتا وسیع و بسیار مستحکم در قسمت مرکزی آن اتاقها و دالانهای پیچیده تو در تو وجود داشته که ویران شده اند.
تمامی سطوح دیوارها حصارها و برجها بندکشی و درزگیری شده در سطح وسیع قلعه بطور گسترده ظروف سفالی با رنگهای آبی فیروزه ای و قرمز دیده می شود که زبان گویای تاریخ پرمخاطره این سرزمین می باشد . این قلعه به شماره 4803در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است .

#BucketList